Impressie

In Naaldwijk begint onze historie
In Naaldwijk begint onze historie

Het geslacht Vreugdenhil is onmiskenbaar een Westlands geslacht. Naaldwijk was de plek waar de stamvader Jacob Jacobszoon in de tweede helft van de zestiende eeuw het levenslicht aanschouwde. Vandaar is een enorme differentiatie ontstaan. Het behoort ongetwijfeld tot één van de uitgebreidste families van deze streek.

Van oudsher werd veelal getracht het dagelijks brood te verdienen in de landbouw of wat veeteelt; vrijwel altijd als ondergeschikten. Men vindt dit onder meer terug in de beroepsaanduidingen zoals arbeider, bouwknecht (= boerenknecht) en dergelijke. Tot in 1800 moesten de meesten dan ook met een eenvoudig, vaak zelfs armelijk bestaan genoegen nemen.

Halverwege de vorige eeuw, toen de economische mogelijkheden met name in de agrarische sector verbeterde, kwamen sommigen met hard en vooral lang werken tot een zekere welvaart. Men ziet dan dat er bijvoorbeeld ‘een hulp’ of ‘een meid’ in huis woont. Tot dan was steeds het Westland hun domein. Omstreeks die tijd zette echter ook de verspreiding zich in. Eerst naar de Westlandse randgemeenten. Nadien naar andere delen van het land en uiteindelijk werden ook de landsgrenzen overschreden. De redenen van deze emigratie zijn niet direct zichtbaar uit de gegevens. Vermoedelijk lagen ze in de sfeer van de bestaansmogelijkheden en toekomst perspectieven. Thans vindt men Vreugdenhillen in Amerika (U.S.A.), Australië, Argentinië, België, Brazilië, Canada, Curaçao, Bondsrepubliek Duitsland, Frankrijk, Nieuw Zeeland, Spanje en Zuid Afrika. Niettemin is in het Westland de familie-concentratie nog steeds het grootst.

Vanwege de veehouderij komt men in onder meer de zuivel-, en later in de fruit- en groentehandel; overigens met wisselend succes. Rond 1900 begint in het Westland de tuinbouw een rol van betekenis te spelen. Omstreeks die tijd ontstaat overigens ook een steeds grotere verscheidenheid in beroepskeuze. Soms ingegeven doordat niet elke zoon in de land- of tuinbouw zijn bestaan kon opbouwen. Het is evenwel opvallend dat men tot die tijd in het openbare leven weinig of geen Vreugdenhillen terug vindt. In slechts enkele gevallen is een Vreugdenhil hier of daar een gemeenteraadslid of zelfs een wethouder (Maasland), maar op andere terreinen van het maatschappelijk bestel worden ze slechts zelden aangetroffen. Anders ligt dit in het kerkelijke leven. De veelal diep gelovige en vrijwel altijd protestantse gezindheid brengt hen in vele geledingen van de kerkelijke hiërarchie. Zij spelen hun rol in kerkbestuur, zijn ouderling of godsdienstleraar, of – in deze eeuw – predikant. Ook thans zijn er verscheidene predikanten met de naam Vreugdenhil; doorgaans in kerkelijke gemeenten met een wat behoudende sfeer. En ook nu treft men familieleden aan in uiteenlopende kerkelijke functies.

Zijn de Vreugdenhillen van huis uit opgegroeid op het land, hun nuchtere levensopvatting en nauwgezetheid hebben hen deze eeuw ook in de techniek en wetenschap gebracht. Bij de bouw van de Maastunnel en in mindere mate de Metro in Rotterdam was de naam Vreugdenhil voor iedere insider bekend. Over de bouw van de Maastunnel verscheen van zijn hand trouwens een lezenswaardig boek. Bovendien was deze Vreugdenhil voor de Tweede Wereldoorlog voorzitter van de Nederlandsche Vereniging van Christelijke Technici. Er zijn ook nu nog velen in het Christelijk Nationaal Vakverbond die deze figuur gekend hebben. Ook bij de Rijkswaterstaat zijn de laatste halve eeuw verschillende Vreugdenhillen in dienst (geweest) en bij de koopvaardij was de familienaam evenmin onbekend. Verscheidene Vreugdenhillen voeren als gezagvoerders over de wereldzeeën. Er is er zelfs één die in vakkringen een wereldnaam verwierf en in diverse scheepvaartmusea zal men dan ook met trots over hem kunnen vertellen. Overigens vestigde één van deze gezagvoerders zich in 1928 op Curaçao en stichtte er een omvangrijk levensmiddelenbedrijf, dat ook scheepsfourages verzorgt. Het is in Curacao en omgeving niet meer weg te denken. Het wordt thans geleid door een van zijn zonen. Trouwens, zaken doen komt meer voor in de familie. In Rotterdam zetelt een groothandel in verpakkingsmaterialen. Het is een omvangrijk familiebedrijf met diverse filialen. Over de vele middenstanders in de levensmiddelensector schreven we reeds. Er zijn er evenwel ook in andere branches te vinden.

Aan schrijvers talent ontbreekt het de familie evenmin. Afgezien van boeken en geschriften van kerkelijke aard, zijn er verscheidene romans, kinderboeken, boeken verbandhoudende met de zeevaart, journalistieke bijdragen in periodieken en vaktijdschriften enz. Soortgelijke kreatieve geesten zijn er ook met penseel en hamer. Het is bijvoorbeeld opvallend dat in tak 0 verschillende kunstschilders voorkomen en in deze tak ontmoeten we ook een beeldhouwer.

Mede door de opleidingsmogelijkheden na 1945 ontbreekt een aantal Vreugdenhillen met een academische titel evenmin, al mag niet onvermeld blijven dat de eerste Vreugdenhil die zich – al in 1917 – met een ingenieurstitel mocht sieren, geboren is in 1891 (tak B) als zoon van een broodbakker…

En bezien we de Vreugdenhillen zelf dan zijn deze globaal: nuchter, degelijk, redelijk, moralistisch, afkerig van extreem gedrag, zuinig, democratisch en tamelijk tolerant … ; net zoals de meeste nederlanders dus!

Overgenomen uit:
Het Westlandse geslacht Vreugdenhil: bijkans vier eeuwen genealogie (1985).